İHD Diyarbakır Şubesi, Bölge kentlerinde 2014 yılı içerisinde yaşanılan hak ihlallerine ilişkin hazırladığı raporu kamuoyu ile paylaştı. Rapor şube binasında yapılan basın toplantısıyla açıklandı. Toplantıya İHD Genel Başkan Yardımcısı ve Diyarbakır Şube Başkanı Raci Bilici, İHD MYK üyesi ve Doğu-Güneydoğu Anadolu Bölge Temsilcisi Abdusselam İnceören, İHD MYK üyesi Şevket Akdemir ve İHD Diyarbakır Şubesi yönetim kurulu üyeleri Gamze Yalçın, Gülistan Gencer Yalçındağ, Muhterem Süren ile Emin Ermin katıldı. Hazırlanan rapor öncesi Bilici, rapora ilişkin hazırlanan metni okudu. Bilici, 2013 yılında başlayan çözüm süreci ile birlikte, çatışma ortamından kaynaklı ortaya çıkan ihlallerde bir azalma yaşandığını ancak 2014 yılında çözüm sürecinde beklenilen adımların atılmaması nedeniyle tekrar artış gösterdiğini belirtti. 

 

Bilici, Kürdistan halkı olmak üzere Türkiye’de bulunan tüm halklarda 2013 yılında başlayan barış umudunun, siyasi iktidarın çözüm sürecine yaklaşım tarzında dolayı kırılmaya uğradığını ifade etti. DAİŞ çetelerinin Kobanê’ye yönelik saldırılarını protesto eylemleri sırasında yaşananların çözüm sürecinin ne kadar kırılgan olduğunu bir kez daha gösterdiğine işaret eden Bilici, Kobanê dayanışma eylemleri ve sonrasında yaşanılanlara ilişkin hükümet yetkililerinin önceki dönemlerde yaşanan benzer olaylarda olduğu gibi failleri aklama çabası içerisine girdiğini kaydetti. 

 

2014’te 3 bin 840 kişi gözaltına alındı 106’sı çocuk 669 kişi tutuklandı

 

2014’te demokratik gösteri ve hak arama mücadelesine yönelik bir tahammülsüzlüğün had safhada olduğunu dile getiren Bilici, şunları belirtti: “2014 yılı içerisinde bölgede 230 toplumsal gösteriye yönelik gerçekleşen müdahaleler sırasında, bin 106 kişinin çeşitli şekillerde yaralandı. Sadece Kobanê olayları sırasında 56’sı çocuk bin 128 kişi gözaltına alınırken, yıl içersinde 444’ü çocuk 3 bin 840 kişi gözaltına alındı ve 106’sı çocuk 669 kişi ise tutuklandı. Güvenlik güçlerinin toplumsal gösterilerde, dur ihtarına uymadığı gerekçesiyle veya keyfi ve kasti bir biçimde gerçekleştirdiği müdahalelerde 19 sivil yurttaşın yaşamını yitirdiği, 30’unun ise ağır biçimde yaralandı.” 

 

‘Cezasızlık hak ihlallerinin temel faktörü olmakta’

 

İşlenen suçlarla ilgili polis ve askerlere yönelik cezasızlık politikasının devam etmesinin asker ve polisi cesaretlendirdiğini söyleyen Bilici, bu nedenle cezasızlık politikasının, ihlallerin oluşmasında çok önemli bir faktör olduğunu kaydetti. 

 

‘Hükümet hasta tutsaklar konusu pazarlık konusu yapmakta’

 

Bilici, cezaevlerinde, sağlık hakkı ihlali ölümcül sonuçlar yaratmakta ve bunu ilişkin hiçbir tedbir alınmadığını belirterek, cezaevlerinde 247’si ağır 649 hasta mahpus bulunduğunu ve hükümetin bu konuda yasal değişiklikler yapmak yerine; hasta tutsakların çözüm süreci bağlamında siyasi pazarlık konusu yaptığına dikkat çekti. PKK Lideri Abdullah Öcalan’a yönelik tecrit uygulamasına da değinen Bilici, Öcalan’ın bu koşullarda tutulmasının hukuki olmadığını ve bu durumun gayri insani olduğunu kaydetti. 

 

Kadınların yaşam haklarına yönelikte büyük artışlar yaşandığını dile getiren Bilici, kadına yönelik şiddetin politik olduğunu ve bu sorunun yeterli tedbirleri içeren ve cinsiyet eşitliğini savunan gelişmiş sosyal politikaların oluşturulmasıyla birlikte erkek egemen zihniyetiyle etkin mücadele edilerek aşılabileceğini belirtti. Bilici, yıl içerisinde çocuklara dönük yoğun hak ihlallerinin yaşandığını söyleyerek, 2014’ün Kürdistan’daki üniversitelerde de ihlallerin yoğun yaşandığı bir yıl olduğunu belirtti. 

Yüzleşme ve hakikatleri ortaya çıkarılarak adaletin sağlanması gerektiğine vurgu yapan Bilici, bu konuda daha önce önerdikleri Hakikatleri Araştırma Komisyonu’nu kurulması önerisini yeniledi. 

 

Bilici’nin açıklamalarının ardından İHD MYK üyesi ve Doğu-Güneydoğu Anadolu Bölge Temsilcisi Abdusselam İnceören tarafından 2014 yılına hak ihlalleri bilançosunu paylaştı. İnceören bilançoda yer alan bazı verileri şu şekilde açıkladı:

 

*Çatışmalarda yaşamını yitiren-yaralanan PKK militanı: 9 ölü, 1 yaralı 

 

* Çatışmalarda yaşamını yitiren-yaralanan güvenlik güçleri: 14 ölü, 10 yaralı

 

*Faili meçhul cinayet, yargısız infaz, çatışmalardaki sivil ölümler: 56 ölü, 103 yaralı

 

*Resmi hata ve ihmal sonucu ölüm/yaralanmalar: 22 ölü, 1 yaralı

 

*Kadın intiharları: 29 intihar, 7 yaralı 

 

*Erkek intiharları: 29 intihar, 6 yaralı

 

*Çocuk intiharları: 12 intihar

 

*Asker/Polis intiharları:  4 intihar, 2 yaralı 

 

* Namus cinayetleri: 4 ölü 

 

*Gözaltına alınanlar: 3840

 

*Tutuklananlar: 669

 

*İşkence ve kötü muamele: 1480 

 

*Toplumsal olaylara müdahale: 1106 yaralanma/darp

 

*Soruşturma, dava ve cezalara maruz kalan kişi sayısı: 1493

 

*Cezaevlerinde yaşanan ihlaller:  406 

 

*Ekonomik ve sosyal haklara yönelik ihlaller: 8161

 

*Diğer ihlaller: 1890