İHD Diyarbakır Şubesi Kadın Komisyonu, 2015 yılı Doğu ve Güneydoğu Kadın Hakları İhlalleri Raporu'nu, şube binasında düzenlediği basın toplantısı ile kamuoyuna duyurdu. Toplantıya İHD Yönetim Kurulu ve Kadın Komisyonu Üyeleri Gülistan Yalçındağ, Hatice Demir, Rehşan Bataray ve Pınar Dalkuş katıldı. 

 

Komisyon adına hazırlanan açıklamayı okuyan Yalçındağ, 2015 yılında kadına yönelik hak ihlallerinin korkunç bir boyut kazandığını belirtti. Ağustos ayından bu yana bölgede 7 kente bağlı 19 ilçede 59 kez ilan edilen sokağa çıkma yasakları ile birlikte kadınların telafisi imkânsız saldırıların hedefi haline geldiğini ve olmaya devam ettiğini belirten Yalçındağ,  yaşanan çatışmalı süreç ile birlikte cezaevlerinde artan baskı ve keyfi uygulamalara dikkat çekti. 

 

Türkiye'de kadın pazarları

 

Antep'te DAİŞ'in elinde esir olarak tutuğu Êzidî kadın ve çocukların, satıldığını söyleyen Yalçındağ, "IŞİD'in Türkiye'de açtığı irtibat büroları ile köle satışını sağladığı, IŞİD'in elindeki kadın ve çocukları köle pazarından almak isteyen yakınlarının yüklü paralar vererek onları satın alma suretiyle kurtarmaya çalışması, insan onurunu ayaklar altına alan, asla kabul edilemeyecek bir insanlık suçudur" dedi.

 

Yaşamı çekilmez hale getiriyorlar

 

Kadına yönelik şiddet eylemlerinin hem iktidar hem de yargı mekanizmaları tarafından korunduğunu ifade eden Yalçındağ, "Hukuk sisteminin halen cinsiyetçi öğelerden arındırılmamış olması, yargı ve kolluk güçlerinin kadının mağduru olduğu vakalardaki uygulamalarında kadına önyargılı ve ötekileştirici yaklaşımı, erkeği koruma ve aklama refleksi, kadınları korumasız bırakarak yaşamı çekilmez hale getiriyor" şeklinde konuştu. 

 

Yalçındağ, kadına yönelik şiddetin önlenmesi hususunda taleplerini şöyle sıraladı:

 

* Devam eden çatışmalı süreçte yaşam hakkı ihlal edilen kadınların faillerinin bulunması için ivedi ve etkili bir soruşturma yürütülmeli, failler yargılanmalı ve hakikat açığa çıkarılmalıdır. Kadınların şiddetten korunması için gereken yasal ve diğer tedbirler alınmalıdır. 

* Sokağa çıkma yasağı uygulamalarında özellikle kadın ve çocukların yaşadığı travmalar ile kadınların sosyo-psikolojik durumları göz önünde bulundurularak, çatışmalı ortam ve göç nedeni ile ortaya çıkan travmaların giderilmesi için çalışmalar yürütülmelidir.

* İktidar ve kurumlarının belli kademelerinde bulunan yetkililer kadına yönelik şiddeti meşrulaştıran söylemlerden vazgeçmeli, kadına yönelik şiddeti meşrulaştıran söylemlere karşı adli makamlarca etkin soruşturma yürütülmelidir.

* Kadına yönelik şiddet davalarında uygulanan 'iyi hal', 'saygın tutum', 'haksız tahrik' indirimleri kaldırılmalıdır.

* Kadına yönelik şiddetin medyada görünürlüğünde, dil ve üsluba dikkat edilmeli, haber dili doğru kullanılarak etik değerlere önem verilmelidir.

 

* Kayıt dışı kadın işçi çalıştıran işverenlerin takibi yapılarak, gerekli idari ve cezai tüm yaptırımlar uygulanmalı kadınların özlük hakları güvence altına alınmalıdır.

* Kadına yönelik şiddetin sona ermesi amacıyla, yapılacak tüm çalışmalarda kadın kurumları ile insan hakları örgütlerinin önerileri doğrultusunda yasal düzenlemeler yapılmalıdır. 

* IŞİD çetelerinin saldırısı ile işgal edilen ve işgal tehdidi altında kalan tüm bölgelerdeki kadınlara yönelik şiddetin önlenmesi ve IŞİD tarafından zorla alıkonulan kadın ve çocukların kurtarılması için, başta BM olmak üzere tüm uluslar arası insan hakları kuruluşları ve tüm ülkeler tarafından ortak bir kararlılıkla hareket edilmelidir. Köle pazarları ve bürolarını açan, buna kayıtsız kalan tüm ilgililer hakkında derhal gerekli soruşturma ve kovuşturmanın yapılarak failler cezalandırılmalıdır.

 

Yalçındağ'ın açıklamasının ardından Demir, 2015 yılı içerisindeki kadın hak ihlallerinin bilânçosunu açıkladı. 2015 kadın hak ihlalleri bilânçosu şu şekilde sıralandı:

 

Yargısız infaz (polis ve jandarma tarafından öldürülen ve yaralananlar: Ölü: 18 Yaralı: 29

Resmi Hata ve İhmal Sonucu Ölen ve Yaralanlar: Ölü 7

Faili Meçhul Saldırılar Sonucu Ölen ve Yaralanlar: Ölü 11

Silahlı Çatışmalar Sırasında Ölen ve Yaralananlar: Ölü 1 Yaralı 4

Sınır Hatlarında Meydana Gelen Ölüm ve Yaralanmalar: Ölü 4 Yaralı 1

Kuşkulu Kadın Ölümleri:17

İntihar:23

İntihara Teşebbüs: 4

Aile içi şiddet: Ölü 19 Yaralı/şiddet-12

Toplumsal Alanda Şiddet: Ölü 9 Yaralı/şiddet-2 Cinsel İstismar-6

Gözaltında İşkence ve Kötü Muamele: 10

Gözaltı Yerleri Dışında İşkence ve Kötü Muamele: 10

Cezaevlerinde İşkence: 7

Çalışma Yaşamı ve Ekonomik Haklara Yönelik İhlaller: 39