BASINA VE KAMUOYUNA
ELAZIĞ KAMPÜS HAPİSHANESİ ZİYARETİNE İLİŞKİN BİLGİLENDİRME

Şubemiz Hapishane Komisyonu, gerek mahpus yakınları gerekse de mahpusların mektup yoluyla iletmiş olduğu hak ihlalleri iddialarını ve koronavirüs salgınıyla ortaya çıkan yeni durum nedeniyle birçok hapishaneye ziyaretler gerçekleştirmektedir. Bu bağlamda birçok ihlalin yaşandığı hapishanelerden biri olan Elazığ Kampüs Hapishanesi’ne 26.10.2020 tarihinde Şube başkanımız Av. Abdullah ZEYTUN, şube yönetim kurulu üyelerimiz Av. Ercan YILMAZ ve Av. Yakup GÜVEN’den oluşan heyet tarafından ziyaret gerçekleştirilmiştir. Mahpuslarla yapılan görüşmelerden sonra, Cezaevi Savcısıyla da mahpusların kötü muameleye maruz kaldığı iddiaları ile koronavirüs nedeniyle hapishanelerde alınması gerekli tedbirler hakkında görüşme gerçekleştirilmiştir. Cezaevi Savcılığı kötü muamele iddialarının araştırılacağını ve sorumluluğu bulunan kamu görevlilerinin tespiti halinde gerekli soruşturma işlemlerini başlatacağını belirtmiştir. Heyetimizin ziyaret esnasındaki izlenimleri ve mahpuslar tarafından aktarılan sorunlar özetle şu şekildedir: 

• Elazığ Kampüs Hapishanesi girişine termal kamera yerleştirilmiş, avukat ve hapishane personellerinin termal kameralardan geçilerek girişi yapıldığı görülmüştür. Mahpuslarla görüşmek için Avukat kaydının yapıldığı bölümde dezenfekte ve temizlik malzemelerinin bulunduğu; heyetimize maske ve eldiven verildiği tespit edilmiştir.
• Elazığ Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda mahpuslarla görüşme, avukat görüş odasında değil; ailelerle kapalı görüşlerin yapıldığı kısımda telefon ile gerçekleştirilmiştir.
• Heyetimiz tarafından, Elazığ Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda 12 mahpusun koronavirüs olduğu bilgisi edinilmiştir. Ceza İnfaz Kurumu’nda farklı koğuşlarda izalosyana tabi tutulan mahpuslar içerisinde uzun süre cezaevinde olup, kronik rahatsızlıkları bulunan Mehmet Salih Erdem ile Adnan Çakı da bulunmaktadır. Hafif belirtileri olan mahpusların tüm bakımlarının kendilerince karşılandığı öğrenilmiştir. Mahpuslara günlük verilmesi gereken ilaçlar idarece kendilerine verilmektedir.
• Mahpuslar, koronavirüsün hapishanede bulaşma nedenini bilmemekle birlikte ortak kullanılan telefon ahizelerinin sık sık temizlenmediğini, yapılan oda aramaları sırasında odalara yaklaşık 5 gardiyanın sosyal mesafeye riayet etmeden girip arama yaptıkları beyanında bulunmuştur. 
• Mahpuslar, 3 hafta önce yapılan genel aramada Yusuf Acinoğlu adındaki mahpusun gardiyanlarca fiziki saldırıya maruz kaldığını; bu konuda savcılığa suç duyurusunda bulunduklarını aktarmışlardır.
• Mahpuslar, Pandemi sürecinde kişisel temizlik ve kısım temizlik malzemelerini kendi imkânlarıyla edindiklerini, pandemi gerekçesiyle saç ve sakal tıraşı için gerekli tıraş makinesinin kendilerine verilmediğini aktarmışlardır. Bu nedenle de saç ve sakal tıraşlarında jilet kullandıkları öğrenilmiştir. Yine ayda 1 olmak üzere kalitesiz maskenin kendilerine verildiğini ve spor ile sosyal etkinliklerin pandemi gerekçesiyle askıya alındığı aktarmışlardır.
• Elazığ Kadın Hapishanesi’nde gerçekleştirilen görüşte mahpusla, avukat görüş odasında görüşme gerçekleştirilmiştir. Avukat görüş odasında, avukat ile mahpus arasına şeffaf bir naylonun konulduğu görülmüştür. Kendileriyle görüşülen kadın mahpuslar, hastaneye sevk sırasında kelepçe uygulamasının devam ettiğini belirtmektedirler. Bu şikâyet dışında, yemeklerin kalitesiz olduğunu, havalandırma süresinin yarıya indirildiğini, pandemiden sonra haftalık 2 farklı numarayla 10’ar dakika konuşma haklarının tek numara ile 20 dakika şeklinde değiştirildiğini aktarmışlardır. Ayrıca kantin fiyatlarının pahalı olduğu yönündeki şikâyetler mahpuslar tarafından dile getirilmiştir.

Sonuç olarak;

Mahpuslarla yapılan görüşmeler, mahpus yakınlarından gelen şikâyetler ve edinilen izlenimler bakımından, Elazığ Kampüs Hapishanesinde Covid-19 salgın hastalık tehdidine karşı koruyucu önlemlerin yeterince alınmadığı ve hapishanelerde daha önce aktarılan işkence ve kötü muamele iddialarının devam ettiği tespit edilmiştir. Bu nedenlerle başta Adalet Bakanlığı olmak üzere yetkililerin şu önlemleri alması gerektiğini belirtmek isteriz;

• Hapishanelerde mahpusların sağlıklarının korunabilmesi, bulundukları alan ve kendi kişisel temizliklerini sağlayabilmeleri için, acilen temizlik malzemelerinin kendilerine ücretsiz verilmesi ve parası olmayan mahpusların da temizlik ürünlerine erişimi sağlanmalı ve mahpusların kullanımına tahsis edilen alanlar her gün dezenfekte edilmelidir.
• Hapishanelerde hastane sevkleri sırasında uygulanan kelepçe uygulamasından vazgeçilmeli;  pandemi koşulları dikkate alındığında söz konusu uygulamanın hastalığın bulaşma riskini arttırdığı dikkate alınmalıdır.
• Hapishanelerde pandemi gerekçesiyle mahpusların telefon hakkındaki süre kısıtlamaları kaldırılmalı; mahpusların spor ve sosyal aktiviteler gerçekleştirmeleri için gerekli olanaklar sağlanmalıdır. 
• Hapishanelerde mahpusların maruz kaldıklarını iddia ettikleri işkence ve kötü muamele iddialarının araştırılması ve kamu görevlileri hakkında gerekli işlemlerin yapılması gerekmektedir.
• Hapishanelerde virüs salgını ile ilgili alınan/alınacak önlemler, karantina uygulamaları ile mahpusların sağlık durumları konusunda başta mahpusların aile ve avukatları olmak üzere kamuoyu düzenli olarak bilgilendirilmelidir.

İNSAN HAKLARI DERNEĞİ (İHD) DİYARBAKIR ŞUBESİ