DİYARBAKIR -  İHD Diyarbakır Şubesi, 2015 yılında bölgede meydana insan hakları ihlallerine ilişkin hazırladığı raporu kamuoyuna açıkladı. 2015 yılında 17 bin 640 hak ihlali yaşandığı kaydedilen raporun yanı sıra, son 6 ayda çatışmalı ortamda meydana gelen ihlaller ile sokağa çıkma yasaklarına ilişkin veriler paylaşıldı. Basın toplantısında açıklamada bulunan İHD Genel Başkan Yardımcısı ve Diyarbakır Şube Başkanı Raci Bilici, barış için çatışmalı taraflara acil olarak müzakere koşullarına dönülmesi çağrısında bulunurken, Cizre’de bir bodrum katında mahsur 28 yaralı yurttaşın hastanelere ulaştırılması için, uluslar arası insan hakları örgütlerine acil olarak harekete geçilmesi çağrısında bulundu. 

 

İHD Diyarbakır Şubesi, Bölge kentlerinde 2015 yılı içerisinde yaşanılan hak ihlallerine ilişkin hazırladığı raporu kamuoyu ile paylaştı. Şube binasında düzenlenen toplantıya İHD Genel Başkan Yardımcısı ve Diyarbakır Şube Başkanı Raci Bilici, İHD MYK üyesi ve Doğu-Güneydoğu Anadolu Bölge Temsilcisi Abdulsselam İnceören, İHD MYK üyeleri Gamze Yalçın ile Muhterem Süren ve Diyarbakır Şube yöneticisi Abdullah Zeytun katıldı. Basın toplantısında açıklamada bulunan Bilici, çatışmaların sona erdirilmesi için taraflara müzakere koşullarının oluşturulması çağrısında bulundu. 

 

Taraflar acil olarak müzakerelere geri dönülmelidir

 

Dolmabahçe toplantısının müzakere ortamı için taşıdığı öneme dikkat çeken Bilici “Devlet ve AKP hükümeti, çatışmaların derinleşmesini sağlayan askeri operasyonlara bir an önce son vermelidir. Ve acil olarak, PKK Lideri Sayın Abdullah Öcalan üzerinde geliştirilen ağırlaştırılmış tecrit uygulamaları sona erdirilmeli, müzakere sürecinin önemli bir aktörü olarak toplumsal barışın inşasına sunacağı katkılar dikkate alınacak şekilde, kendisine çalışabileceği koşullar oluşturulmalıdır. Yine PKK’de, silahlı muhalefetini bir an önce askıya almalı ve siyasi diyalog kanallarını ivedi olarak açmalıdır. 2015 yılının Şubat ayında, 10 maddelik ve çözüm sürecinin ilkesel çerçevesini belirleyen deklerasyon, yeniden kamuoyunun gündemine getirilmelidir” diye konuştu. 

 

Kolluk kuvvetleri kontrolsüz ve keyfi

 

‘Kamu Düzenini Sağlama’ adı altında, gün boyu ve kesintisiz bir biçimde ayları bulan sokağa çıkma yasakları uygulamaları ile karşı karşıya bulunduklarını kaydeden Bilici, yasak sırasında gerçekleşen operasyonel faaliyetlerde kolluk kuvvetlerinin kontrolsüz olduğunu ve keyfi davrandığını belirtti. Siyasal iktidar organları tarafından yapılan söylem ve demeçlerin, kontrolsüzlüğü sağlayan cesaretlendirici bir tutum olduğuna vurgu yapan Bilici, “Başta yaşam hakkı ihlali olmak üzere, kişi ve konut dokunulmazlığı, barınma, beslenme, sağlığa ve eğitime erişim, iletişim, gösteri ve protesto hakkı, haksız ev baskınları-gözaltı ve tutuklamalar gibi birçok konuda insan hakları ihlalleri gerçekleştirilmiştir” dedi. 

 

2015’te 5 bin 387 kişi gözaltına alındı, 1196 kişi tutuklandı

 

Bölgemizde insan hakları ihlalleri, son 6 ayda yaşanan çatışmalı ortam ile birlikte adeta tavan yaptığı söyleyen Bilici, “2015 yılında meydana gelen silahlı çatışma ortamında 150 güvenlik görevlisi yaşamını yitirmiş ve 406 güvenlik görevlisi de yaralanmıştır. 189 örgüt militanı yaşamını yitirirken, 6 örgüt militanı ise yaralanmıştır. Operasyon sırasında yaşanan çatışmaların ortasında kalan 17 sivil yurttaş yaşamını yitirirken, 47 yurttaş da yaralanmıştır.  82 kişi ise, PKK militanları tarafından alıkonulmuştur.” dedi. Çoğunluğu sokağa çıkma yasakları süresi içerisinde olmak üzere 154 kişinin, güvenlik güçleri tarafından açılan ateş sonucu yaşamını yitirmiş, 253 kişi ise yaralandığı söyleyen Bilici “Güvenlik güçleri tarafından 113 toplumsal gösteriye müdahalede bulunulmuş ve gerçekleşen orantısız müdahalelerde, 130 yurttaş çeşitli şekillerde yaralanmıştır. 2883 ev ve işyeri baskına maruz kaldığı 2015 yılında, 400’ü çocuk 5 bin 387 kişi gözaltına alınmıştır. 66’sı çocuk 1196 kişi ise tutuklanmıştır” diye belirtti. 

 

Cezaevlerinde 300’ü ağır 756 hasta mahpus var

 

Hapishanelerde ihlallerin belirgin olarak yaşandığı ifade eden Bilici “300’ü ağır olmak üzere 756 hasta mahpusun cezaevlerinde adeta kaderine terk edilmiş durumda olduğunu ifade etmek istiyoruz. Cezaevlerindeki doluluk oranı nedeniyle gerçekleşen sürgünler, tecrit-izolasyon, haberleşme-ileteşim hakları, işkence ve kötü muamele yine hızından hiçbir şey kaybetmeden devam eden ihlaller arasındadır.” dedi.  

 

Kadın ve çocuklara yönelik şiddet devam ediyor

 

2015 yılında bölgede Aile içi ve toplumsal alanda gerçekleşen erkek şiddeti sonucu ve intihara sürüklenerek, kadınlar katledildiğini söyleyen Bilici” 53 kadın yaşamını yitirirken, 17’si yaralandı ve 13’ü cinsel istismara maruz kaldı. 13 çocuğun yaşamını yitirdiği 2015 yılında bölgemizde, 7 çocuk ise, şiddet sonucu yaralandı. 19 çocuk intihar etti, 2’si ise teşebbüste bulundu.  8 çocuk ise cinsel istismara maruz kaldı. Kadın ve çocuklara yönelik katliamlarını münferit olaylar olarak değil, yapıcı sosyal politikaların yoksunluğunun bir sonucu olarak değerlendirdiğimizi belirtmek isteriz” dedi.

 

Bilici’nin açıklamalarının ardından İHD MYK üyesi ve Doğu-Güneydoğu Anadolu Bölge Temsilcisi Abdulsselam İnceören tarafından 2014 yılına hak ihlalleri bilançosunu paylaştı. İnceören bilançoda yer alan bazı verileri şu şekilde açıkladı:

 

*Çatışmalarda yaşamını yitiren-yaralanan güvenlik güçleri: 150 ölü, 406 yaralı

*Çatışmalarda yaşamını yitiren-yaralanan PKK militanı: 189 ölü, 6 yaralı 

*Faili meçhul cinayet, yargısız infaz, çatışmalardaki sivil ölümler: 214 ölü, 822 yaralı

*Kadın intiharları: 23 intihar, 5 yaralı 

*Çocuk intiharları: 19 intihar, 2 yaralı

*Asker/Polis intiharları:  23 intihar, 3 yaralı 

*Gözaltına alınanlar: 5387

*Tutuklananlar: 1196

*İşkence ve kötü muamele: 423

*Toplumsal olaylara müdahale: 130 yaralanma/darp

*Soruşturma, dava ve cezalara maruz kalan kişi sayısı: 658

*Cezaevlerinde yaşanan ihlaller:  482 

Toplam ihlal sayısı    : 17 bin 640

 

Son 6 ayda çatışmalı ortam bilançosu

 

24 Temmuz 2015 ile 24 Ocak 2016 tarihleri arasında çatışma ortamda meydana gelen ihlalleri ilişkin bilgi veren İHD MYK üyesi ve Diyarbakır Şube yöneticisi Gamze Yalçın şunları belirtti:

 

*Çatışmalarda yaşamını yitiren-yaralanan güvenlik güçleri: 161 ölü, 453 yaralı

*Çatışmalarda yaşamını yitiren-yaralanan PKK militanı: 199 ölü, 6 yaralı

*Çatışmalarda yaşamını yitiren-yaralanan siviller: 30 ölü, 81 yaralı

*Faili meçhul cinayet, yargısız infaz, çatışmalardaki sivil ölümler: 210 ölü, 287 yaralı

*Mayın ve serbest patlayıcı: 3 ölü, 24 yaralı 

*Şüpheli Asker/Polis intiharları:  2 intihar, 1 yaralanma 

*Gözaltına alınanlar: 4284 kişi    - (188’i Çocuk)

*Tutuklananlar: 934 kişi    -  (52’si Çocuk)

*İşkence ve kötü muamele: 306

*Toplumsal olaylara müdahale: 101 yaralanma/darp

*Soruşturma, dava ve cezalara maruz kalan kişi sayısı: 310

*Cezaevlerinde yaşanan ihlaller:  300 

 

Sokağa çıkma yasakları bilançosu

 

16 Ağustos 2015 ile 24 Ocak 2016 tarihleri arasında sokağa çıkma yasakları sırasında yaşanan ihlalleri ilişkin bilgi veren İHD MYK üyesi ve Diyarbakır Şube yöneticisi Muhterem Süren şunları belirtti: 

 

Yaşamını yitirenler: 198 kişi

*Çocuk: 33 

*Kadın: 43

*Erkek : 122

 

 

 

Yaralananlar: 192 kişi

*Çocuk: 39

*Kadın : 29

*Erkek : 78

*Kimliği tespit edilemeyen: 46

 

 

Diyarbakır’da ;

Yaşamını yitirenler: 40 yurttaş

*Çocuk : 11

*Kadın : 3

*Erkek : 26

 

Yaralananlar: 49

*Çocuk : 3

*Kadın : 9

*Erkek : 15

*Kimliği tespit edilemeyen: 22